Սոնա: Երևի մենք գժվել էինք

 Մենք ուշացանք….

Երիտասարդ բնապահպաններն արդեն <<ազատել էին>> ջրվեժը, չէին սպասել մեզ: Բայց դա չէ կարևորը: Կարևորն այն է, որ մենք միևնույն է եկանք: Եկանք` արդեն հաղթանակած ջրվեժին շնորհավորելու, աչքալուսանք տալու: Շատ էինք շտապում, որովհետև շա~տ էինք ուզում շուտ տեղ հասնել: Գուցե ջրվեժն էլ էր սրտատրոփ սպասում մեզ, առավոտվանից <<չէր քնել>>, վախենում էր, որ չենք գա: Գուցե… Ինչևէ, չեմ փորձում թափանցել ջրվեժի հոգին` գրքի պես այն կարդալու համար, պարզապես պատմում եմ չոր փաստեր:

Չո՞ր: Ո~չ, ամենևին: Ես կասեի նույնիսկ թաց:  :)

Ճանապարհը երկար էր, շա~տ երկար: Չկարծեք, որ ձանձրալի է ուսումնասիրել պատուհանից դուրս եղած տեսարանը: Նունիսկ տարվա այս եղանակին, երբ դաշտերում ոչ տերև է մնացել, ոչ էլ խոտ, Հայաստանի ճանապարհները միևնույն է ունեն իրենց յուրահատուկ, ուրույն հմայքը: Մեր երկրի բնությունը, ինչպես և մեր ժողովուրդը, լեզուն, ճարտարապետությունը, մշակույթը, եկեղեցին, նունիսկ մաշտոցյան այբուբենը, ունի գեղեցկության իր սեփական տեսակը: Ամեն ինչ ստեղծված է խստագույն ճշգրտությամբ ու գեղեցկությամբ, ոչ մի ավելորդ դետալ, ոչ մի <<զիզի-բիզի>> ավելորդություն: Ամեն քար, ամեն ավազահատիկ հենց այնպիսին է, ինչպիսին պիտի լինի, և հենց այնտեղ է, որտեղ պիտի լինի: Մեր երկրում ամենափոքրիկ գետակի ափին թափված քարերն անգամ ստեղծում են քարե <<սիմֆոնիա>>: Այդպիսին է և Թռչկանի ջրվեժը:

Երևի անտեսանելի ինչ-որ մեկը հուշել էր մեզ, որ այն չքնաղ է, դրա համար էինք մենք այդպես շտապում` անտեսելով մեզ շրջապատող գեղեցկությունը…

Երբ տեղ հասանք, մեր համբերությունն արդեն հազար անգամ մահացել էր և փյունիկի պես նորից հառնել մոխրից: Բայց երբ իջանք ավտոբուսից, լսվեց թափվող ջրի ձայնը: Ջրվեժը չէր երևում, հեռվում միայն նշմարվում էր բարակ մի գետ: Բայց թափվող ջրի ձայնն արդեն բավական էր, այդ ձայնը լցրեց առանց այդ էլ լցված համբերության բաժակը, և ես չնակտեցի, ինչպես ոտքերս ինձ առաջ տարան:

Պատահակն չէ, որ Թռչկանի ջրվեժն անվանում են <<Հայաստանի թաքնված գեղեցկուհի>>: Այն իսկապես թաքնված է մարդկանցից, և այն տեսնելու համար պետք է անցնել բավականին բարդ ճանապարհ: Ո~չ, ջրվեժը չի ամաչում, ոչ էլ վախենում է: Պարզապես մարդը պիտի հաղթի քարն ու ջուրը, չվախենա և չնահանջի,  միայն այդ դեպքում է նա արժանի տեսնել այս գեղեցկությունը: Ափին կանգնածը միայն լսում է ջրի ձայնը, որը կանչում է իրեն, խելքահան անում, ստիպում նույնիսկ ամենավախկոտին մոռանալ վախը և կյանքում մի անգամ, մի վայրկյանով դառնալ քաջ ասպետ, որը եկել է` գրավելու ամրոցը և տանելու <<Հայստանի թաքնված գեղեցկուհուն>>:   

Ճանապարհի կեսից արդեն ջրվեժը ցույց տվեց իր դեմքը: Թվում է թե վերջ: Ջրվեժն երևաց, էլ ինչի՞ համար շարունակես ճանապարհը, որը գնալով ավելի ու ավելի է բարդանում: Բայց հենց այստեղ է սկսվում հրաշքը:

…Իրականում գեղեցկությունը թմրանյութից էլ ուժեղ է: Երբ մի անգամ տեսնում ես, ուզում ես տեսնել նորից ու նորից: Ինչպե՞ս կարելի է բավարարվել ջրվեժի հեռվից երևացող պատկերով միայն: Ինչպե՞ս կարելի է դիմանալ ու չմոտենալ ջրվեժին, չգնալ այնտեղ, ուր միայն ջուր է և թափվող ջրի <<աժդահա>> ձայնը: 

Հենց ջրվեժի մոտ կա փոքրիկ մի քարայր, որի <<մուտքի մոտ>> կա մի մեծ քար` շատ հարմար նստելու համար: Երևի իդեալական վայր է ճգնավորների համար. նստել այս քարին ու ձուլվել այս լռության հետ: Այո, լռության: Հենց այսպիսին պիտի լինի իսկական լռությունը: Այն չպիտի լինի ո՛չ չարագուշակ, ինչպես դագաղում, ո՛չ էլ քնացնող, ինչպես ծորակից կաթիլ-կաթիլ թափվող ջրի կտկտոցը: Այն պիտի լինի հենց այսպիսին` լցված ջրվեժի ուժեղ ձայնով: Միայն այսպիսի լռության մեջ են ծնվում հանճարեղ մտքերը:

Մի խումբ ընկերներվ առաջ վազեցինք: Իրար օգնելով ու ձայն տալով` հասանք ջրվեժին: Մոռացել էինք, որ այնտեղ` գետի ափին, մեզ են սպասում մեր ուսուցիչները, որոնք անհանգստանում են մեզ համար:

…Երևի մենք գժվել էինք, բայց ո՞վ չէր գժվի մեր փոխորեն… Ես գողացա մի քիչ ջրվեժի գեղեցկությունից, տարա իմ սրտում…