Հենց գրիչը ձեռքս վերցրեցի, երբևէ կարդացած բոլոր գրքերի բոլոր հերոսները՝ սիրված և ոչ այնքան, խռնվեցին շուրջս:
-Ի՞նչ ես գրելու:
-Իմ մասին կգրե՞ս, չէ՞:
-Իմ մասին չգրես, թե չէ գիտեմ՝ ինչեր ես գրելու, անծանոթ մարդիկ են կարդալու, ամոթ է…
-Իմ մասին միայն լավ բաներ կգրես: Կգրես, չէ՞:
-Հանգստացե՛ք, նա դեռ ինքն էլ չգիտի՝ ինչ է գրելու, չե՞ք տեսնում, ապուշացել, մեզ է նայում:
-Ո՞նց թե չգիտի: Բա գրիչը ինչի՞ համար է:
-Առհասարակ ես կարծում էի, որ մարդիկ նախ մտածում են՝ ինչ պիտի գրեն, հետո նոր են սեղանին մոտենում:
-Դե, ընդհանրապես այդպես է, բայց մեր աղջիկը թարս է անում: Չնայած, անելու
բան էլ չկա. միանգամից երևում է, որ մրցանակի համար է այսքան տառապում:
-Իսկ մրցանակն ի՞նչ է: Մի սնդուկ ոսկի՞:
-Չէ, մի ապուշ սարք, որով իբր գիրք պիտի կարդան, իսկ իրականում խաղալիքի
նման մի բան է, էլի: Թե ասա՝ ի՞նչ ես անելու էդ «ռիդեռ» էր, ի՜նչ էր, գրող
ու սև ցա՛վ էր, գրքերը կան, էլի, կարդա՛, ի՞նչ ես ընկել ամեն տեսակ
թիթիզություների հետևից, շարադրություն ես գրում:
Այստեղ ես չդիմացա:
-Վերջացրե՛ք, հա՞: Թողեք հանգիստ մտածեմ: Ի՞նչ եք վրա հասել, կարծես շաքար եմ բաժանում:
-Պա՛հ, քեզ պահիր շաքարդ: Անձամբ ես եկել եմ, որովհետև բոլորն են եկել, թե
չէ երբեք, խիստ կարևոր պետական գործերս թողած, քո մոտ չէի գա, - ասաց
չսիրածս պերսոնաժներից մեկը, ով միշտ քիթը խոթում էր իրեն չվերբերող բոլոր
գործերի մեջ:
-Սուդարներ, եկեք օգնենք մեր հեղինակին, - գոչեց խելքը գլխին մի կերպար: -
Ինձ, օրինակ, թվում է, որ հաղթանակին հասնելու համար դու պետք է ընտրես
փայլուն մի պերսոնաժ, որն ինքն արդեն հետաքրքիր կլինի ընթերցողին: Այդպիսի
կերպար կարող է լինել, օրինակ… Դե, չգիտեմ, օրինակ… ես:
-Չէ՛ հա, դու, եթե քո մասին գրի, ավելի լավ է միանգամից խոստովանի, որ ցածրորակ գրականություն է կարդում:
-Ե՞ս եմ ցածրորակ: Եվ հետաքրքիր է, ո՞վ է դա ինձ ասում: Բուլվարային սիրավեպի արժանի զավա՜կը:
-Ես քեզ արհամարհում եմ, մանկիկ: Շատ տրամաբանական է, որ հենց այսպիսին
պիտի լինեիր: Արկածային գրականությունը տարրական դասարանների աշակերտների
համար է գրվում, դրա համար էլ գրողները համապատասխան կերպարենր են կերտում՝
մանկամիտ ու անխելք, մենք էլ հետո ստիպված ենք լինում տանել քեզպեսների
բարբաջանքները:
-Ես ձեզ մենամարտի եմ հրավիրում, սո՛ւդար: Պաշտպանվե՛ք, եթե դուք պատիվ ունեք:
-Ես չեմ կարծում, որ սուսերներով այս ու այն կողմ թռչկոտելը շատ պատվաբեր
գործ է: Նման պարագայում այն նույնիսկ խայտառակություն կարելի է համարել:
-Սկսվեց կեղծ փիլիսոփայությունը, - տրտնջացին մնացածն ու գնացին բաժանելու կռվարարներին:
Մեկը, ում գլխում դեռ մի քիչ խելք էր մնացել, չնայած ինքը հարյուրամյա
ասպետական սիրավեպի հերոս էր, ինձ «Ասկոֆեն» բերեց ու մի բաժակ ջուր: Հետո
արմունկները հենեց սեղանին ու նայեց համակրգչիս մոնիտորին. «Լրագրողների
առցանց ակումբի» էջն էի բացել ու կարդում էի մրցույթի պայմանները:
-Արի հենց ամենասկզբից հրաժարվենք սիրելի հերոսի թեմայից, թե չէ դու մենամարտի մի քանի հրավեր կստանաս հաշված րոպեների ընթացքում:
-Կանանց մենամարտի չեն կանչում, միայն ժամադրության, - փնթփնթացի ես:
-Չէ, փոքրիկս, ժամանակները փոխվել են, հիմա գենդերային հավասարություն կա, բան կա:
-Դուք որտեղի՞ց գիտեք:
-Դե, երբ մեր գիրքը չեն կարդում, մենք կարող ենք թեթևացած շունչ քաշել ու
զբաղվել մեր գործերով, ասենք, թերթ կարդալ, կամ ժամանակը վատնել սոցիալական
ցանցերում: Իսկ վերջին մի քանի տարվա ընթացքում չափից դուրս շատ ազատ
ժամանակ ենք ունենում, այնպես որ աշխատում ենք ձեզանից հետ չընկնել:
-Լավ, եկեք չշեղվենք, թե չէ առանց այդ էլ ժամանակ քիչ է մնացել:
-Ճիշտ ես: Եվ այսպես: «Գիրքը, որ սովորեցրեց ինձ ապրել»: Մտքիդ մի բան եկա՞վ:
-Անկեղծ ասած՝ ոչ, - բթացած հայացքով նայեցի նրան, ով ջանասիրաբար փորձում էր ինձ օգնել:
-Այդ ինչո՞ւ: Ուզում ես ասել, որ մենք քեզ ոչինչ էլ չե՞նք սովորեցրել, -
մեզ մոտեցան ևս երկու հերոս, մեկը Ռեմարկից էր, մյուսը, կարծեմ, Շեքսպիրից:
-Դա չէի ուզում ասել: Պարզապես ինձ թվում է, որ գրողները նրա համար չեն
գրում, որ մեզ կյանք սովորեցնեն: Եթե այդպես լիներ, դժվար է պատկերացնել,
ի՞նչ պիտի սովորեն ժամանակակից տղաները Օթելլոյից, նրանք առանց այդ էլ շատ
լավ գիտեն, ինչպես է պետք խեղդել մարդուն: Եվ հետո, այդ ի՞նչ մեծամիտ
արտահայտություն է՝ «սովորեցրեց ինձ ապրել»: Այդ ո՞վ է ասել, որ ես արդեն
սովորել եմ ապրել, կամ որ Կյանքի հետ տրվում է նաև «շահագործման ձեռնարկ»:
Չէ, ապրել սովորում ես ապրելով, ոչ թե գիրք կարդալով:
-Բա էլ ինչո՞ւ ես գիրք կարդում:
-Չգիտեմ: Անձամբ ինձ համար դա հանգստանալու, լիցքաթափվելու, ինչ-որ տեղ նաև
վերջնականապես չբթանալու միջոց է: Բայց գիտնականները պնդում են, որ
ապրելու համար գրագետ լինելը պարտադիր պայման չէ: Բավական է միայն շնչել,
ուտել ու քնել:
-Մի բան էլ է պետք, բայց այդ մասին բարձրաձայն չեն խոսում, - ասաց
ասպետական սիրավեպի հերոսն ու նորից նայեց համակարգչի էկրանին: - Լավ,
փորձենք մյուս թեման: «Եթե շարունակեի իմ սիրելի գիրքը»: Ի՞նչ կասես:
-Ա՜յ սա լավ թեմա է, - բացականչեց «շեքսպիրյանը»: - Գրիր, որ բոլոր
ողբերգությունները կարտագրեիր երջանիկ ավարտով: Կեցցե՛ «հեփփիէնդը»:
-Իսկ ես համաձայն չեմ, - առարկեց «ռեմարկյանը»: - Տանել չեմ կարող երջանիկ
ավարտները: Եթե ավարտը երջանիկ է, նշանակում է, որ մինչ այդ ամեն ինչ
պարզապես անտանելի էր:
-Ինձ էլ թեման դուր չի գալիս, - ես նյարդային կծոտում էի շրթունքներս: -
Եթե իմ սիրած գրքերը հետաքրքիր ավարտ չունենային, ես նրանց չէի սիրի: Եվ
հետ, ի՞նչ է նշանակում փոխել սիրած գիրքը: Ինձ համար դա նույնն է, ինչ
փոխել սիրելի մարդուն: Փորձել նրանից տիկնիկ սարքել՝ քո ճաշակով:
-Լավ, սա էլ չընդունվեց: «Ո՞ր գրքում կուզենայի ապրել»:
-Եվ ո՞ր գրքում կուզենայիր ապրել:
-Ոչ մի:
-Այսի՞նքն:
-Ոչ մի: Չեմ ուզում գրքում ապրել: Ինձ իմ կյանքը լիովին բավարարում է: Եվ
հետո, եթե ես որևէ գրքում ապրեի, ստիպված կլինեի կարդալ միայն այդ գրքի
հեղինակի նշած գրքերը: Իսկ ես շատ քիչ հեղինակներ գիտեմ, ովքեր ամենայն
մանրամասներով նկարագրում են իրենց վեպերի հերոսների անձնական գրադարանի
կատալոգը:
«Շեքսպիրյանը» չդիմացավ.
-Ես չեմ հասկանում, դու որ կարդում ես, հետո ի՞նչ ես անում: Ինչ-որ բան
հասկանո՞ւմ ես, թե՞ պարզապես ուզում ես ցույց տալ, որ շատ խե;ացի ես, որ
ամբողջ օրը գիրքը ձեռքից վար չես դնում: Այ կարդացիր մի գիրք, և՞…
-Ե՞վ… - ես կծեցի գրիչի ծայրը և աչքերս առաստաղին հառեցի: - Կարդացի և…
կարդում եմ: Դրանից էլ լավ բա՞ն: Հենց այդպես էլ կգրեմ. «Կարդացի և …
կարդում եմ»:
-Սկզբի համար վատ չէ: Իսկ հետո՞:
-Հետո վերջ:
-Ինչպե՞ս թե:
-Հենց այդպես: Կարդացի և կարդում եմ: Այդքանն, իմ կարծիքով, բավական է:
Աստված իմ, ու ես այդքան ժամանակ էի ծախսել հասկանալու համար, որ կարդում
եմ՝ կարդալու համար, ապրում եմ՝ ապրելու համար: Թե չէ ընկել եմ ինձանից շատ
հեռու թեմաների հետևից, բառերն եմ հաշվում: Իսկ ամեն ինչ այնքան հեշտ է:
…Այդ օրը մինչև ուշ երեկո իմ սենյակից լսվում էր այն կռվարարի ձայնը՝ արկածային վեպից.
-Ես ձեզ կստիպեմ կռվել ինձ հետ: Դուք պատիվ չունե՛ք:
armolimp.blogspot.com
