Երթուղայինի ապակին կեղտոտ էր: Այնքան կեղտոտ, որ ուշադրություն դարձրեցի:
Տարօրինակ է... Երբ ապակին մաքուր է ու գեղեցիկ, ոչ ոք նրա վրա ուշադրություն չի դարձնում, կարծես այն չկա, գույություն չունի: Եվ չկա այն մարդը, որը տանջվել-չարչարվել է ու ապակին այս մաքրության գագաթնակետին հասցրել: Չկա: Փոխարենը կա այն, ինչ ապակու հետևում է և շատ հստակ է երևում, որովհետև ապակին այնքան մաքուր է, որ նույնիսկ չես հասկանում, որ այն գոյություն ունի: Նա չի խանգարում: Իսկ եթե չի խանգարում, գոյություն չունի, կամ էլ միգուցե ունի, բայց դա ոչ ոքի չի հետաքրքրում, նույնիսկ եթե այս քաղաքում ինչ-որ մեկը մի քանի ժամ տանջվել է այն այսքան աննկատ դարձնելու համար: Ինչևէ, ապակին չկա: Կա այն, ինչն ապակուց այն կողմ է` փողոցներ, տներ, տներում ապրող մարդիկ, որոնք կամաց-կամաց դուրս են գալիս փողոց, խանութներ, որտեղ քնաթաթախ գիշերային աշխատողները սպասում են իրենց առավոտյան փոխարինողներին-փրկողներին, կանգառներ, որտեղ մարդիկ սպասում են, սպասում են ոչ թե ձեզ, կամ վարորդին, այլ պետքական համարի երթուղայինին, որովհետև երթուղայինն է կարևոր: Երթուղայինն է կարևոր, և ոչ վարորդը, ինչպես կարևոր չէ անէության աստիճան մաքրված ապակին:
Եթե սա կսփոփի ձեզ, աշխարհի բոլոր անտեսված ապակիներ ու վարորդներ, ապա ասեմ, որ այդ փողոցներն ու խանութներն էլ չկան, թեև շատ լավ են երևում: Չկան, որովհետև բոլորի համար միևնույն է` կան նրանք, թե չկան: Եվ այս կանգառում սպասող մարդիկ էլ չեն հետաքրքրում ոչ ոքի, նույնիսկ վարորդի, որն իրականում ոչ թե նրանց համար է կանգնեցնում իր հազիվ-հազ քարշ եկող երթուղայինը, այլ նրանց մեկնած հարյուրդրամանոց մետղադրամների:
Այդպես է ամեն օր: Համենայն դեպս, այն օրերը, երբ ապակին մաքուր է:
Իսկ այդ օրը ապակին կեղտոտ էր, ու դա շատ լավ էր, որովհետև ես ուշադրություն դարձրեցի նրա վրա: Հասկացա, որ այն ինչ-որ մեկը, որ ամեն օր անէության աստիճանին էր հասցնում այս ապակին ու նաև իր իսկ գոյությունը, այդ խեղճը, որ յուղոտ մատնահետքերի հետ միասին մաքրում էր ինքն իրեն, նա հասկացել է այդ ու որոշել այլևս այդպես չանել:
Ես նկատեցի ապակին: Հետո նկատեցի այն, ինչ ապակուց այն կողմ էր: Զարմանալի է, քանի~ անգամ եմ անցել այս նույն հետագծով, բայց չեմ տեսել այն, ինչ ապակուց այն կողմ էր ամեն օր: Չեմ տեսել նույնիսկ այն ժամանակ, երբ ապակին այնքան մաքուր էր, որ չէր խանգարում ինձ: Իսկ այսօր, երբ ապակին որոշել է հայտնել իր գոյության մասին, իրենց գոյության մասին սկսեցին ճչալ և այս բոլոր փողոցները, տները, խանութները, ցուցափեղկերը, մարդիկ...
Մեծ, դեղին, կլոր: Դեղինը տաք գույն է, նույնիսկ այսօր, երբ դուրսը ցուրտ է, և ես ստիպված եմ ականջներս բանտարկել գլխարկի տակ: Դեղինը ուրախ գույն է, նույնիսկ այսօր, երբ երկինքը ամպամած է, և երթուղայինի բոլոր մարդիկ մտահոգված դեմքեր են ընդունել, նույնիսկ ես, որ մտահոգվելու ոչ մի պատճառ չունեմ: Դեղինը լավ գույն է, նույնիսկ այսօր, երբ օրը ոչ մի լավ բան չի նախատեսում քաղաքի համար: Անէության աստիճանի <<արիելացված>> վերարկուիս թևով սրբում եմ մառախլապատ ապակին: Վերարկուիս վրա մնում է մի քիչ մառախուղ. ուրեմն այն նույնպես գոյություն ունի: Եվ գոյություն ունի այս ապակին, և այն, ինչ ապակուց այն կողմ է: Մեծ, դեղին, կլոր, տաք, ուրախ:
Ծաղկավաճառի կրպակն է:
Ժպտում եմ: Հետո նայում երթուղայինում նստած մարդկանց. նրանցից ոչ ոք չի տեսել ոչ այս կոկորդը պատռող ապակին, ոչ էլ այս ուրախ ու տաք կրպակը: Նրանք տեսնում են միայն իրենց հոգսերը....
Մարդիկ, քանի՞ անգամ եք անցել այս հետագծով: Չէ՞ որ մեն օր անցնում եք այստեղով ու չեք նկատում այս կրպակը: Լավ, առաջ մաս-մաքուր ապակին էր մեղավոր, բայց չէ՞ որ այսօր ապակին վերջապես կեղտոտ է, և դուք կարող եք տեսնել այս կրպակը:
Ուշադիր նայեք, մարդիկ: Այստեղ է ծաղկավաճառի կրպակը: Այստեղ են ծաղիկները, որոնց պոկել են թփերից ու խաբել: Նրանց խաբել են` ասելով, որ տանում են աշխարհի ամենաբարի և ուրախ մարդուն ուրախացնելու համար: Եվ հիմա նրանք սպասում են: Նրանք նայում են անտարբեր, արագ անցնող մարդկանց և փորձում են հասկանալ, ո՞վ է նրանցից աշխարհի ամենաբարի և ուրախ մարդը, մի՞թե նա չկա, ինչպես չկա մաքուր ապակին, ուշացած վարորդը և <<արիելացված>> վերարկուն: Մի՞թե նա կլինի միայն այն ժամանակ, երբ դառնա չար ու փնթփնթան, և մարդիկ կզզվեն նրանից. <<Նորից այս փնթփնթա~նը>>:
Իսկ ծաղկավաճա՞ռը: Այս մարդը, ով խաբել է ծաղիկներին, և ինքն էլ է խաբվել` կարծելով, որ այս քաղաքում դեռ կա մեկը, ով կուրախանա ծաղիկների համար: Չէ՞ որ նա էլ է մարդ, ունի իր հոգսերը, որոնք միշտ կեղտոտ են, դրա համար էլ հնարավոր չէ չնկատել նրանց: Իսկ հոգսերից այն կողմ երազանքներն են, որոնց նույնպես հնարավոր չէ չնկատել, բայց նաև հնարավոր չէ չանտեսել, որովհետև հոգսերն ավելի <<կարևոր են>>, ավելի կեղտոտ են: Այս մարդն էլ է երեկոյան սպասելու երթուղայինին ու իջնելիս կասի <<շնորհակալություն>> հարյուրդրամանոցին սպասող վարորդին, մտքում կասի այդ <<շնորհակալություն>>-ը:
Ուշադիր նայեք, մարդիկ: Նա այստեղ է, այդ խաբված ծաղկավաճառը, որն իր հերթին խաբել է ծաղիկներին: Ուշադիր նայեք, նրանք այստեղ են ու սպասում են ինչ-որ մեկին: Ուշադիր նայեք, թե չէ կգա մի երեկո, և դուք կորաշեք թատրոն գնալ: Եվ ծաղիկները օդ ու ջրի պես անհրաժեշտ կլինեն ձեզ, ինչպես օդն ու ջուրն է անհրաժեշտ ծաղիկներին, իսկ դուք` խաբված, մոլորված ծաղկավաճառին: Բայց դուք չեք գտնի իրար: Նա, որովհետև երբեք չեք նկատել նրան, դուք` այդ նույն հասարակ պատճառով: Դուք կփնտրեք այդ ծաղիկները հարևան փողոցում, չեք գտնի ու վերջապես կհամաձայնեք մի փունջ թոշնած մանուշակ գնել մեկից, ում երեսն էլ չեք նկատի, որովհետև դուք նրան չեք փնտրում, այլ ծաղիկները: Դուք կգնեք այդ ամոթալի ու ամոթխած ծաղկեփունջը ու չեք գնա թատրոն, որվհետև արդեն ուշացել եք, և թատրոնի փնթփնթան պահակը, որը գուցե եղել է աշխարհի ամենաուրախ և բարի մարդը, ձեզ հաստատ ներս չի թողնի:
Իսկ այստեղ այս մեծ, կլոր, դեղին, ուրախ կրպակում իրենց վերջին հույսն են կորցնելու այս խաբված ծաղիկները: Եվ ծաղկավաճառը, որ պատրաստ էր ուրախացնել բոլորին, ով պատրաստ է ուրախանալ ծաղիկներին, կհանի իր դեղին գոգնոցը, կհագնի վերարկուն, ականջները կբանտարկի գլխարկի տակ ու կգնա կանգառ` սպասելու երթուղայինին, որտեղ նստած է հարյուրդրամանոց մետաղադրամին սպասող վարորդը և ապակին, որն արդեն լռել է. մութ է, և ոչ ոք չի նկատի` կեղտոտ է այն, թե մաքուր:
Комментариев нет:
Отправить комментарий